Tijdens onze reizen valt het me op dat mijn Wild Cooky graag speelt en creëert met alles dat ze in de natuur tegenkomt. Zo zeulde ze van de week nog een aantal kilo stenen de berg af om ze in het dal te beschilderen. Ook met onder andere blaadjes, takjes, schelpjes, kokosnoten, dennenappels en water is ze graag creatief in de weer. Hier in Zwitserland ziet ze de mooiste zakmessen in de winkel liggen. In Brunnen is zelfs een Victorinox museum. ‘Zo’n Zwitsers zakmes zou ik ook wel willen’ zei ze terwijl ze met verlangen naar de zakmessen keek. Toen wist ik meteen een perfect cadeau voor haar zevende verjaardag. 😉 Ik ga een kinderzakmes kopen!
Tijd dus voor een onderzoek naar het beste kinderzakmes. Ik zat met een hoop vragen… Waar moet ik op letten als ik een zakmes voor een kind uitzoek? Wat voor soort kindermessen zijn er? Moet het zakmes voor kinderen inklapbaar zijn of juist beter van niet? Hoe leer ik mijn kind het zakmes op een veilige manier te gebruiken? Welke tools moeten er nog meer in het zakmes zitten? Is het wel handig om een jong kind een zakmes te geven?
In dit artikel zet ik alles voor je op rijtje. Ik hoop je daarmee te helpen als je erover denkt om je kind ook een kinderzakmes cadeau te doen.
Waarom een zakmes voor kinderen?
Eén van mijn taken als ouder is om mijn dochter te begeleiden naar zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Daarbij hoort ook het op een veilige manier gebruiken van een mes en ander gereedschap. Jong geleerd, oud gedaan. Groenten snijden in de keuken doet ze dan ook al sinds haar tweede verjaardag, natuurlijk wel in mijn bijzijn.
Daarnaast ben ik een groot voorstander van spelen met wat de natuur te bieden heeft, zo dat mijn kind lekker wild blijft. Met wat gereedschap gaat dat natuurlijk nog beter.
Natuurlijk gaat het gebeuren dat mijn Wild Cooky zich een keer zal snijden. Dat hoort er allemaal bij. Dat is haar ook al eens gebeurd als ze groente aan het snijden was. En ja, dat gebeurt mij ook nog regelmatig in de keuken. 😉 Van fouten maken leer je….. of ik misschien niet 😛
Door mijn mini vrij te laten in haar spel, leert ze welke risico’s er zijn. Ze voelt zelf goed aan of ze iets kan of niet. Dat heb ik moeten leren, want in het begin scheet ik drie kleuren bagger toen ze als dreumes hoog op een klimrek zat. Als ze niet zeker was van haar zaak, dan vroeg ze om hulp. Zo leerde ik te vertrouwen op haar kunnen. Veiligheid.nl heeft een interessante website over risicovol spelen.
Kortom een zakmes is voor kinderen wat mij betreft geweldig buitenspeelgoed om ze te begeleiden naar zelfstandigheid, om zelfvertrouwen te kweken en om het inschatten van risico’s te leren.
Op welke leeftijd een zakmes voor een kind?
De leeftijd van een kind is wat mij betreft niet het belangrijkste om te bepalen of een kind een zakmes kan gebruiken. Belangrijker is het om je af te vragen of jouw kind er klaar voor is.
Een aantal vragen die je jezelf daarbij kunt stellen:
- Hoe ver is het verantwoordelijkheidsgevoel van jouw kind ontwikkeld?
- Kan jouw kind zich aan de onderstaande 10 regels houden?
- Hoe is de motoriek van je kind?
- Hoe snel laat jouw kind zich beïnvloeden door anderen?
10 regels om een zakmes veilig te gebruiken
Veiligheid staat voorop natuurlijk! Je kind moet leren hoe het zakmes gebruikt kan worden.
Zorg dat je kind zich aan deze regels houdt:
- Als ik mijn zakmes gebruik dan zit ik.
- Ik snijd altijd van mij af naar beneden.
- Ik snijd nooit richting een ander. Ik houd een armlengte afstand.
- Ik beschadig niets levends, bijvoorbeeld een boom of dier.
- Ik klap mijn mes altijd dicht voor ik hem wegleg, opruim of doorgeef aan een ander.
- Ik gebruik mijn mes niet als ik boos ben.
- Mijn zakmes is geen wapen en ik zal niemand bedreigen. Ook niet voor de grap.
- Ik gebruik slechts één tool per keer.
- Ik gebruik alleen een scherp mes.
- Ik maak mijn mes na gebruik schoon en droog.
Voor oudere kinderen en volwassenen is de tweede regel iets ruimer: Ik snijd altijd van mij af naar beneden of richting mijn duim.
Ook interessant is het om deze link te bekijken, zodat je kind iets leert over de techniek van het snijden.
Wat voor soort kinderzakmessen zijn er?
Grofweg zijn er twee soorten zakmessen voor kinderen:
- de (Zwitserse) zakmessen met meerdere tools
- een (inklapbaar) eenvoudig zakmes
Een inklapbaar eenvoudig zakmes wordt vaak aangeraden voor de scouting. Niet inklapbare messen zijn daar meestal niet toegestaan. Deze niet-inklapbare messen zullen dan ook niet in dit artikel besproken worden.
De functies van de Zwitserse Victorinox zakmessen
De Zwitserse Victorinox zakmessen hebben zijn er in vele soorten en maten. Er zijn ontzettend veel verschillende functies beschikbaar.
Mijn Wild Cooky en ik bestudeerden alle Victorinox functies (te vinden in de pdf) en dit waren volgens haar de must-haves:
- een mes (opties 1 en 2)
- een zaag (optie 15)
- een priem en pons (optie 9)
Er waren nog een aantal opties die ze interessant vindt, zoals de schaar (13), beitel (25), de haakverwijderaar voor het vissen (17), de multifunctionele haak (optie 14), de tang (26) en een schroevendraaier.
Ze kiest bewust voor een Zwitsers zakmes in plaats van een enkelvoudig zakmes omdat ze ook zeker weten een zaag en priem wil gebruiken.
TO DO: Vraag je kind wat hij/zij met het zakmes wil gaan doen?
Dat helpt jou om een geschikt mes te kiezen.
Waar moet een zakmes voor kinderen aan voldoen?
Om te zorgen dat je kind een zakmes veilig kan gebruiken is het handig als het mes aan de volgende eisen voldoet:
- Het zakmes moet altijd scherp zijn. Een bot mes lijkt in eerste instantie misschien veiliger maar is dit juist niet. Er is immers meer kracht nodig om te snijden en daardoor schiet je makkelijker uit.
- Kies een mes waarvan het lemmet vergrendeld wordt na uitklappen.
- Kies een beperkt aantal functies als je kiest voor een Zwitsers zakmes.
- Zorg dat het zakmes goed in de hand van het kind ligt.
- Koop een mes van goede kwaliteit. Zo raakt je kind niet gewond door een gammel mes én gaat het zakmes minstens een leven lang mee.
- Kies een mes dat maar aan één snijkant heeft en waarbij het lemmet niet te groot is, zodat je de wapenwet (artikel 3.4) niet overtreedt.
Onze favoriet: het Victorinox Junior 03 zakmes
Veiligheid bij het gebruik van een zakmes staat voor mij voorop. Daar voldoet dit zakmes volledig aan omdat het lemmet vergrendeld wordt en de vorm van het zakmes zorgt voor een goede grip.
Victorinox maakt al meer dan honderd jaar lang kwalitatief goede zakmessen.
Victorinox heeft een écht kinderzakmes met afgerond lemmet (ronde stompe punt). Fijn voor de ouder die dat een veilig gevoel geeft. 😉 Het blijft natuurlijk wel gewoon een scherp mes!
Dit zakmes heeft de belangrijkste functies die voor kinderen handig zijn waaronder een mes, een zaag, een schaar, een priem en een schroevendraaier. Als jouw kind het leuk vindt om je biertje of wijnfles open te maken, dan zit je met dit zakmes ook goed.
Het zakmes is ook een stukje kleiner en lichter dan de Forester (die verderop in het artikel besproken wordt), ideaal voor jonge kinderen.
Je kunt dit Victorinox zakmes vinden bij Bol.
Opinel kinderzakmes Mon Premier no. 07
Wil je liever een speciaal kinderzakmes met een afgerond lemmet? Dit Opinel zakmes is een zakmes dat ook absoluut aan de veiligheid van onze kinderen heeft gedacht.
Het mes is vergrendeld als het uitgeklapt is. Door de speciale vergrendeling kan het mes ook niet uit zichzelf open gaan.
Ook heeft het lemmet een afgeronde punt. Dit laatste is niet persé nodig omdat het mes gewoon scherp is en je kind daar verantwoordelijk mee om moet gaan. Maar misschien ben je als ouder net iets meer gerustgesteld ;-).
Een prima zakmes voor de beginnende avonturier. Het Opinel kinderzakmes no. 7 is in verschillende kleuren verkrijgbaar bij Bol.
Let op: dit mes heeft geen andere functies! Persoonlijk vind ik dit zelf een groot voordeel omdat ze dit mes echt fijn in de hand hebben liggen bij het snijden.
Victorinox Forester
Voor kinderen vanaf een jaar of negen is dit een geweldig zakmes. Voor de kleine handen is de Victorinox Junior 03 meer geschikt.
De functies van dit model zijn vergelijkbaar met de Junior 03:
- groot mes
- flesopener
- schroevendraaier 5 mm
- draadstripper
- houtzaag
- blikopener
- schroevendraaier 3 mm
- priem
- kurkentrekker
- sleutelring
Dit geldt voor het model Forester M Grip en de Forester Wood. Met de Forester M grip kun je ook het mes dichtklappen met één hand. Dit gaat met de andere Forester modellen niet.
Het gewone Forester zakmes heeft nog 2 functies extra: de pincet en de tandenstoker. Het Forester zakmes heeft geen schaar.
Doordat dit mes gewoon een scherpe punt heeft is het ook geschikt voor het precieze houtsnijwerk.
Let op: dit zakmes is geen specifiek kinderzakmes! Maar voldoet wel aan mijn voorwaarden voor een veilig kinderzakmes.
Kies je eigen Victorinox
Heeft jouw kind hele specifieke wensen voor het zakmes? Wil je kind het zakmes gebruiken voor vissen? Of heeft jouw avonturier ambities in de klimsport? Voor elke hobby is er een passend mes.
Gebruik dan de handige zoekfunctie op de Victorinox website. Je kunt bij Tools aangeven welke functies belangrijk zijn en dan rollen de messen met de door jouw geselecteerde functies eruit.
Check bij het mes dat je uitkiest in elk geval even of het lemmet geblokkeerd wordt!
Koop dit zakmes niet: My First Victorinox H
Een kinderzakmes dat veel geprezen wordt is het model My First Victorinox. Dit lijkt op het eerste gezicht een mooi klein lichtgewicht zakmes voor jonge kinderen.
Toch raad ik je, om veiligheidsredenen, ten zeerste af dit zakmes voor je kind te kopen.
De belangrijkste reden hiervoor is dat het mes geen vergrendeling heeft. Het mes zou dus, bij verkeerd gebruik, kunnen sluiten met de tere vingers van je kind ertussen.
Ook ben ik geen fan van de vorm van dit zakmes. Juist doordat het zo klein is en ook nog recht van vorm heeft je kind minder grip. Extra gevaarlijk in combinatie met een mes dat niet vergrendeld.
Creatieve ideeën voor gebruik van het kinderzakmes
Ga samen met je kind aan de slag om leuke houtsnijwerken te maken!
Het boek Houtsnijden van Chris Lubkemann is ontzettend leerzaam en leuk. Je ontdekt niet alleen hoe je redelijk snel en eenvoudig leuke dingen kunt maken met takjes en hout, maar ook hoe je je mes moet slijpen en geschikt hout kunt kiezen voor je volgende kunstwerk.
Ook op de website van Victorinox vind je nog een aantal leuke projecten om uit te voeren waarbij je de instructies als pdf-bestand kunt downloaden:
- Maak een houten paasei.
- Creëer je eigen papieren landschap.
- Maak je eigen “zakmes”.
- Snijd je eigen pompoen lantaarn voor Halloween.
- Je eigen snowdome maken.
Ik kan niet wachten tot het de verjaardag van mijn Wild Cooky is en we samen aan de slag kunnen gaan met het zakmes. De techniek en de regels kan ze vast oefenen met mijn Buck-mes.
Hoe gebruikt jouw kind het zakmes? Welk mes heb je gekozen en om welke reden? Laat het ons weten in je reactie hieronder of per e-mail.
Idee: misschien kan je kind het mes ook goed gebruiken bij klusjes in de moestuin?
Henk
Een zakmes met teveel functies levert alleen maar kans op extra blessures op bij het proberen te openen van al die mogelijkheden. En eigenlijk net als bij volwassenen gebruiken ze maar een paar functies
Wendy
Ja precies je gebruikt altijd maar een klein deel…
Stefaan De Winter
Ik vind het leuk omdat een kind zo verantwoord met iets leert omgaan, maar ook zijn creativiteit kan boosten door te knutselen
Wendy
Twee hele belangrijke dingen in de ontwikkeling van een kind, ja toch? 😉
Felice Veenman
ik gaf mijn zoon een Zwiters zakmes toen hij 10 was. Daarvoor had hij ook regelmatig verlekkerd naar zakmessen gekeken, zeker die Zwitserse. met mijn uitleg dat hij als hij iets ouder was, een mes kon hebben met meer functies, of eigenlijk dat hij dan kon kiezen wat hij wilde, vond hij redelijk. Op zijn 10de verjaardag is hij met zijn vader samen een mes gaan uitzoeken. Hij wist inmiddels prima wat hij wilde. Hij heeft het zeker tot zijn 20 ste gehad en zeer veel gebruikt. Toen is het verloren gegaan, en heeft hij een nieuw gekregen. Het heeft weer jarenlang gewoon aan zijn riem gehangen, want je weet nooit wanneer je het nodig hebt…Ongelukken hebben zich nooit voorgedaan
Wendy
Wat leuk om te horen! Wat voor zakmes is het toen geworden?
Ditismijnleven2019
Ik vind het kind verantwoordelijk opvoeden ook belangrijk. Ik leerde mijn kind al vroeg de appel met een aardappelmesje te schillen.
Wendy
Ja dat is toch erg belangrijk. Al is een appel met schil nog lekkerder 😉
Lizette
Het duurt nog wel even voor ik mijn zoontje een zakmes zal toestaan. Als kind had ik het volgens mij toen ik een jaar of tien was pas. Leek me wel een veilige leeftijd.
Gabrielle
Goede tips, mijn broer had ook altijd zo’n Zwitsers zakmes, hij ging er goed mee om maar niet iedereen kan dat inderdaad.
Wendy
Ja inderdaad, daarom is het belangrijk dat de ouder goed naar het kind kijkt om te zien of het geschikt is.
rachel
ik ben niet zo van de zakmessen en onze meiden hebben daar ook geen interesse in 😉 ben er ook geen voorstander van om kids een zakmes te geven
Wendy
Dat mag natuurlijk. Voor ieder gezin is het anders. Wat maakt dat je geen voorstander bent?