Optische illusies zijn geweldig voor jong en oud! Dit voorjaar verbaasden we ons over de geweldige magische kunstwerken vlakbij de haven van Cartagena in Spanje. Maar ook dichter bij huis in Arnhem keken we twee jaar geleden onze ogen uit. De kunstwerken van M.C. Escher zijn ook altijd een ware ontdekkingstocht. Het leek mijn Wild Cooky geweldig om zelf ook optische illusies te maken en dus ging ik op zoek naar geschikt materiaal. Optische illusies tekenen kun jij ook en in dit artikel vertel ik je er meer over.
Hoe werken optische illusies?
Een optische illusie is eigenlijk gewoon gezichtsbedrog. Je ogen zien en registreren iets en je hersenen geven daar vervolgens een “verkeerde” betekenis aan. Zoals bij het blauw-zwarte jurkje dat door veel mensen als goud-wit gezien wordt:
Jij hebt misschien altijd gedacht dat je ziet met je ogen, maar niets is minder waar.
Je ziet met je hersenen, niet met je ogen!
Perspectief
Ben je wel eens in Pisa geweest om de scheve toren te bewonderen? Je ziet daar veel mensen staan, honderden meters van de toren af, met hun arm opzij. De fotograaf die iets verderop staat kan dan door het maken van de foto doen of de persoon ervoor zorgt dat de toren van Pisa niet verder omvalt. Hier wordt gebruik gemaakt van perspectief. Iets wat verder weg staat lijkt kleiner.
Contrast
Een ander belangrijk punt voor een geloofwaardige optische illusie is contrast. Gebruik zwart en wit naast elkaar of andere contrasterende kleuren. Dat dit contrast zo belangrijk is zie je in onderstaande foto. Bij welke kleuren lijkt het het sterkst of de lijnen niet horizontaal lopen?
Optische illusies Escher
Een meester van de optische illusies was wat mij betreft de Nederlandse kunstenaar Maurits Cornelis Escher (1898 – 1972). Hij is vooral bekend geworden door zijn onmogelijke tekeningen. Bekijk zeker eens de korte documentaire van de NTR over het kunstwerk Metamorphose II en maak zelf je eigen metamorfose. Heel inspirerend is ook een bezoek aan Escher in het Paleis in Den Haag. Kunstboeken voor kinderen of voorleesboeken over kunst in het algemeen zijn ook een aanrader om ideeën op te doen.
Ook deze documentaire over het leven van Escher is de moeite van het kijken waard.
Optische illusies foto
Het mooie van optische illusies is dat een foto ervan eigenlijk het effect lijkt te versterken. Door vanaf het juiste punt te kijken is het effect het sterkst. Kijk maar eens naar deze optische illusie die we zagen in Cartagena:
En wat dacht je van dit kunstwerk in Arnhem! Zo knap hoe deze kunstenaar onze hersens weet te foppen.
Optische illusies foto’s maken
Het fototoestel kan zelfs jouw middel zijn om optische illusies te maken!
Met een fototoestel kun je namelijk heel mooi gebruik maken van perspectief om optische illusies te maken. Houdt bijvoorbeeld een lepel dicht bij de fotocamera en zorg dat iemand anders veel verder gaat zitten, waardoor het lijkt of die persoon op de lepel zit.
En jippie, er zijn nog veel meer geniale optische illusie foto ideeën!
Optische illusies tekenen in stappen
Geweldig leuk is het om optische illusies zelf te tekenen. Zorg dat je heel precies werkt voor een verbluffend effect.
Simpel voorbeeld optische illusie
De meest simpele optische illusie die je zelf kunt tekenen gaat als volgt:
- Teken drie verticale evenwijdige lijnen met je geodriehoek. Zorg dat je de lijnen heel licht met potlood tekent zodat ze bijna niet te zien zijn. Op de foto hiernaast zijn het de gestreepte lijnen, die wel wat dikker getekend zijn om het voor jou zichtbaar te maken op de foto.
- Teken nu twee even lange lijnen loodrecht op de middelste verticale lijn. Je bereikt dit door precies van de ene lijn naar de andere te tekenen.
- Teken bij de eerste lijn schuine streepjes aan het uiteinde naar binnen gericht.
- Teken bij de andere lijn schuine streepjes aan het einde naar buiten gericht.
- Gum de verticale evenwijdige lijnen uit. Het is nu tijd om je experiment uit te voeren.
- Vraag je vriend, vriendin, vader, moeder, opa, oma, broer of zus, welke lijn het langst is! Wedden dat ze allemaal de tweede lijn zeggen?!
- Gefopt! Laat nu met je liniaal zien dat de lijnen precies even lang zijn.
Zo simpel kan het zijn!
Optische illusies kleuren
Ook voor deze optische illusie heb je niet veel nodig. Wat stiften in verschillende kleuren en hoppa, maak dit mooie kunstwerk van je hand maar.
- Leg je hand op papier en trek het om met een potlood. Zorg dat de lijnen heel licht zijn zodat je ze later eventueel uit kunt gummen.
- Begin nu ergens midden op het papier en teken een lijn richting je hand/arm. Als je bij de hand/arm bent aangekomen, maak je een boog tot je aan de andere kant van je hand/arm bent. Daarna teken je de lijn weer horizontaal.
- Doe dit op het hele papier van boven naar beneden of andersom. Als je het leuk vindt gebruik je verschillende kleuren. Maak je niet druk over punten waar je in de knoop lijkt te komen, ga gewoon door. Het eindresultaat is namelijk geweldig.
- Tadaaaa, daar ligt je hand op papier! Tof he!?
Boek optische illusies
Optische illusies zijn zo mooi om te tekenen, maar kunnen er soms behoorlijk ingewikkeld uitzien. Daarom ging ik voor mijn Wild Cooky op zoek naar een mooi (werk)boek optische illusies waarbij je optische illusies stap voor stap leert tekenen.
Ik schafte het Tekenboek optische illusies van Denkwijs geschreven door Emmi M. Visser aan en het is een groot succes! De prijs is echt helemaal ok voor dit boekje.
In dit boek leer je 15 optische illusies te maken waarbij je stap voor stap elke illusie zelf maakt. Bij elke illusie staat ook een klein stukje uitleg waarmee je meestal een nieuwe techniek leert gebruiken.
Om je een idee te geven wat je kunt verwachten, zie je hieronder hoe zo’n stappenplan om een optische illusie te maken eruit ziet. Er staat ook bij wat je nodig hebt om deze illusie te maken. Met een stuk papier, een geodriehoek of liniaal, een fineliner, een doezelaar, een gum, een wit kleurpotlood, kleurpotloden, schilderstape, een brede kwast en een schaar heb je alle benodigdheden om de kunstwerken uit dit boek te maken.
En hieronder het resultaat van mijn 7-jarige, wat was ze trots dat ze dit helemaal zelf gedaan had!
We hebben al veel meer leuke projecten uit dit boek gedaan, waarvan ik de foto’s niet met je deel. 😜 Zo blijft er nog wat over om je over te verbazen voor als je het boek zelf ontvangt. 😉
Heb jij wel eens een optische illusie gemaakt? Wat vind jij leuke filmpjes of boeken met voorbeelden?
Zin in meer creatieve projecten? Ga aan de slag met online tekenles!
Blokfluit leren spelen: stimuleer de rechter hersenhelft door zelf muziek te maken